ΕΝAΝΤΙA ΣΤΗΝ «ΠΡΑΣΙΝΗ» AΝAΠΤΥΞΗ, ΤA ΦΡAΓΜAΤA ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΚΤΡΟΠΗ
«.και έτσι λένε ότι έχουμε έρθει σ’ αυτή τη γη για να καταστρέψουμε τον κόσμο. Λένε ότι οι άνεμοι όντως ρημάζουν τα σπίτια, και κόβουν τα δέντρα, και η φλόγα τα καίει, αλλά εμείς αφανίζουμε τα πάντα, κατατρώμε τη γη, αλλάζουμε την κοίτη των ποταμών, ποτέ δεν ησυχάζουμε, ποτέ δεν ξαποσταίνουμε, αλλά πάντα τρέχουμε εδώ κι εκεί, ψάχνοντας χρυσό και ασήμι, ποτέ δεν ικανοποιούμαστε, και μετά ριψοκινδυνεύουμε γι’ αυτά, κάνουμε πολέμους, βρίζουμε, ποτέ δεν λέμε την αλήθεια και τους έχουμε στερήσει τα αναγκαία προς το ζην»
Girolamo Benzoni-Ιστορία του Νέου Κόσμου, 1565
Επιχειρώντας να περιγράψουμε συνοπτικά την κατεύθυνση και στόχευση του πολιτικοοικονομικού συστήματος σήμερα, σε συνθήκες «κρίσης» και αναδιάρθρωσής του, σε σχέση με την εκμετάλλευση των φυσικών πόρων και συνολικότερα την εμπορευματοποίηση του φυσικού περιβάλλοντος, δανειζόμαστε τα λόγια του subcomandante Marcos: «.Για να αυξήσουν τα κέρδη τους οι καπιταλιστές δεν καταφεύγουν μόνο στη μείωση του κόστους παραγωγής ή στην αύξηση των τιμών της πώλησης των εμπορευμάτων. Αυτό είναι βέβαιο αλλά ελλιπές. Υπάρχουν τουλάχιστον τρεις ακόμη μορφές: μία είναι η αύξηση της παραγωγικότητας, η άλλη είναι η παραγωγή νέων εμπορευμάτων και μία ακόμη είναι το άνοιγμα νέων αγορών. Η παραγωγή νέων εμπορευμάτων και το άνοιγμα νέων αγορών επιτυγχάνεται τώρα με την κατάκτηση και επανακατάκτηση γεωγραφικών περιοχών και κοινωνικών χώρων που προηγουμένως δεν είχαν ενδιαφέρον για το κεφάλαιο. Παραδοσιακές γνώσεις και κώδικες γενετικής μαζί με φυσικούς πόρους όπως το νερό, τα δάση κι ο αέρας μετατρέπονται τώρα σε εμπορεύματα ήδη ανοιχτών ή προς δημιουργία αγορών.» (Δεκέμβρης 2007).
Μιλώντας ειδικότερα για την ελληνική πραγματικότητα σήμερα, η αναδιάρθρωση του πολιτικοοικονομικού συστήματος χαρακτηρίζεται από μια άνευ προηγουμένου επιθετικότητα απέναντι στην κοινωνία και τη φύση. Χαρακτηριστικά αναφέρουμε τη γιγαντιαία επιχείρηση εκποίησης δημόσιων φυσικών πόρων και εκτάσεων στο ιδιωτικό κεφάλαιο, που πραγματοποιείται από το ελληνικό κράτος υπό την κηδεμονία της Ε.Ε. και του Δ.Ν.Τ. Καθώς επίσης και τον εκσυγχρονισμό του νομικού πλαισίου ώστε να αρθούν οποιεσδήποτε θεσμικές δεσμεύσεις υπήρχαν μέχρι σήμερα στην εκμετάλλευση και εμπορευματοποίηση του φυσικού περιβάλλοντος, όπως η προστασία της δασικής έκτασης, ο δημόσιος χαρακτήρας του αιγιαλού, η υποχρέωση κατάθεσης περιβαλλοντικών μελετών στα μεγάλα κατασκευαστικά έργα κ.α. «Ο Νόμος του Υπουργείου Οικονομίας και Οικονομικών, “Fast Track” (Διαδικασία Ταχείας Αδειοδότησης)*, καθορίζει πλέον ευέλικτες διαδικασίες για τη γρήγορη έκδοση αδειών υλοποίησης επενδύσεων στην Ελλάδα, σε τομείς που αφορούν στη βιομηχανία, στην ενέργεια, στον τουρισμό, στην υψηλή τεχνολογία και στην καινοτομία, συμπεριλαμβανομένων και των επενδύσεων που εντάσσονται στον επενδυτικό Νόμο». (*”ΕΦΗΜΕΡΙΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ”, ΤΕΥΧΟΣ ΠΡΩΤΟ, αρ. φύλλου 122, 21/07/09). Πρόκειται για την δημιουργία συνθηκών ανεξέλεγκτης λεηλασίας και καταστροφής της φύσης στο όνομα της κρατικής – καπιταλιστικής ανάπτυξης που κατ’ ευφημισμό ονομάζεται «πράσινη» και σε «περιόδους κρίσης» εμφανίζεται ως υπόθεση εθνικού συμφέροντος. «Για χώρες όπως η Ελλάδα η πράσινη ανά10πτυξη είναι μονόδρομος», ( Γ. Παπανδρέου). Οι συνθήκες άγριας εκμετάλλευσης της φύσης και της κοινωνίας που επιβάλλονται από τα πολιτικά και οικονομικά αφεντικά σε παγκόσμιο επίπεδο, επιφέρουν περαιτέρω υποβάθμιση της ζωής τόσο του ανθρώπου όσο και συνολικά του φυσικού κόσμου, φτάνοντας μέχρι τα έσχατα όρια της διακινδύνευσης της ίδιας της επιβίωσης, όπως έμμεσα ομολογείται από τους ίδιους μιλώντας πλέον για ανεπίστρεπτες κλιματικές αλλαγές και περιβαλλοντική κρίση. Μέσα σε αυτές τις συνθήκες, η υπόθεση της επιχειρούμενης εκτροπής του Αχελώου και της λειτουργίας των Υ/Η φραγμάτων της Μεσοχώρας και της Συκιάς δεν δικαιολογεί καμία επανάπαυση και ολιγωρία εξαιτίας της προσωρινής αναστολής των έργων. Όπως άλλωστε δήλωσε μέσα στο 2010 ο υπουργός υποδομών Δ. Ρέππας: «η εκτροπή θα έχει ολοκληρωθεί τα επόμενα τρία χρόνια». Το κράτος, οι κατασκευαστικές εταιρίες και η πολιτική και οικονομική εξουσία που διαφεντεύει την Θεσσαλία, καμία στιγμή δεν παραιτήθηκαν από τον στόχο της ολοκλήρωσης και λειτουργίας του μεγαλύτερου κατασκευαστικού έργου στην Ελλάδα παρά την ανορθολογικότητα του, τις καταστρεπτικές συνέπειες που επιφέρει στο φυσικό περιβάλλον και την κοινωνία και το πλήθος των κοινωνικών αντιδράσεων που έχουν εκδηλωθεί και επίσης, παρά τις ακυρωτικές αποφάσεις του έργου στο παρελθόν από το Σ.τ.Ε. Σήμερα εκκρεμούν δικαστικές αποφάσεις που αφορούν τους όρους εκκένωσης του χωριού της Μεσοχώρας και μετεγκατάστασης των κατοίκων της, οι οποίες έχουν σταματήσει χάρη στις αντιδράσεις των ίδιων, καθώς και δικαστικές αποφάσεις που αφορούν τους περιβαλλοντικούς όρους του έργου. Συγκεκριμένα εκκρεμεί η απάντηση του Δικαστηρίου Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων στα 14 προδικαστικά ερωτήματα που έθεσε το Συμβούλιο της Επικρατείας στις 25 Γενάρη του 2010 σχετικά με την εκτροπή του Αχελώου προς τη Θεσσαλία. Απάντηση που αναμένεται να εκδοθεί μέχρι το τέλος του 2011 και θα καθορίσει την έγκριση ή μη από το Σ.τ.Ε του έργου μεταφοράς υδάτων από μια υδρολογική λεκάνη σε μια άλλη – βάση της συμβατότητας του έργου με την ευρωπαϊκή νομοθεσία-. Εδώ να σημειώσουμε ότι τα δυο τελευταία χρόνια επιχειρείται ο διαχωρισμός, του αποπερατωμένου σήμερα φράγματος της Μεσοχώρας από το συνολικό έργο της εκτροπής του Αχελώου και εντείνεται η προπαγάνδα περί «πράσινης ενέργειας, που έχει εξαπολύσει το υπουργείο περιβάλλοντος, ώστε να μπει άμεσα σε λειτουργία ως «πράσινο» Υ/Η έργο το επόμενο διάστημα. Έτσι ανεξάρτητα με την έκβαση που θα έχει η υπόθεση της εκτροπής του ποταμού προς τον θεσσαλικό κάμπο -γεγονός που καθορίζεται από πλήθος πολιτικών και οικονομικών συμφερόντων στην Θεσσαλία αλλά και από τους όρους αναδιάρθρωσης συνολικά του αγροτικού μοντέλου παραγωγής στη χώρα- θα είναι καταστρεπτικές οι συνέπειες και από αυτήν κάθε αυτήν την εμφανιζόμενη σήμερα ως αυτοτελή, λειτουργία του φράγματος της Μεσοχώρας (και στο μέλλον του φράγματος της Συκιάς), αφού ο τεχνητός ταμιευτήρας που θα σχηματιστεί θα πνίξει το μεγαλύτερο μέρος της χαράδρας του Αχελώου στα βουνά της Νότιας Πίνδου. Ειδικά σήμερα, η επιθετικότητα του ελληνικού κράτους έτσι όπως εκδηλώνεται σε κάθε επίπεδο ενάντια στη φύση και την κοινωνία αλλά και η συγκεκριμένη επιλογή ως υπουργού Περιβάλλοντος του Γ. Παπακωνσταντίνου που έφερε στη χώρα το Μνημόνιο της Τρόϊκας (ΔΝΤ, ΕΕ, ΕΚΤ), δεν αφήνουν περιθώρια αμφιβολίας των προθέσεών του για τον Αχελώο. Το κράτος και οι εργολάβοι για μια ακόμη φορά θα κάνουν ο,τιδήποτε -είτε εντός είτε πέραν της υπάρχουσας νομοθεσίας- προκειμένου να προχωρήσουν τα έργα και να ολοκληρωθούν οι σχεδιασμοί τους, αδιαφορώντας για τις συνέπειες στον ποταμό, τον ορεινό περιβάλλοντα χώρο και τις τοπικές κοινωνίες. Και επιπλέον πέραν του Αχελώου, έχουν αναγγελθεί ήδη και μια σειρά άλλων καταστροφικών για τη φύση και τις τοπικές κοινωνίες σχεδιασμών σε πλήθος σημείων της χώρας, όπως είναι τα μεταλλεία χρυσού στην Χαλκιδική και την Ροδόπη, η εγκατάσταση αιολικών βιομηχανικών ζωνών στα περισσότερα ορεινά συγκροτήματα, η άντληση πετρελαίου από τον πυθμένα του Ιονίου και του Κρητικού πελάγους κ.α. Εδώ αναδύεται η συνεισφορά των κινημάτων και η σημασία του κοινωνικού αγώνα για την προάσπιση της φύσης. Μην προσδοκώντας τίποτε ουσιαστικό από τους θεσμικούς διαμεσολαβητές – χειραγωγούς, οργανώνουμε από τα κάτω τις αντιστάσεις μας και στήνουμε αναχώματα στην επέλαση κράτους και κεφαλαίου, με σκοπό να πυκνώσουν οι δεσμοί αλληλεγγύης και συντροφικότητας των αγωνιζόμενων και να συντεθούν οι αρχές και οι θέσεις τους στην κατεύθυνση μιας συνολικότερης επιλογής ρήξης με την εξουσία και τις αντικοινωνικές επιταγές της. Και παρά το γεγονός ότι οι τοπικές πρωτοβουλίες είναι ουσιαστικές για τη δυναμική και την εξέλιξη του αγώνα, η απουσία ή η υποχώρησή τους δεν σημαίνουν και το σταμάτημα του αγώνα, ιδίως όταν αυτός δεν αφορά ένα στενά τοπικό περιβαλλοντικό ζήτημα, αλλά ένα κεντρικό πολιτικό ζήτημα. Αντιλαμβανόμενοι τον ποταμό Aχελώο ως μέρος τού φυσικού κόσμου που λεηλατείται από το κράτος και το κεφάλαιο, κοινή συνείδηση όσων βρεθήκαμε από το 2007 στη Μεσοχώρα ήταν να παρέμβουμε εκεί ακριβώς όπου εξελίσσονται οι καταστροφικές δραστηριότητες και να συμβάλλουμε στην αναζωπύρωση του αγώνα ενάντια στα φράγματα και την εκτροπή του ποταμού, τις αμμοληψίες και την αποψίλωση των παρόχθιων δασών. Αντίθετα με μια λογική που θέλει τον αγώνα είτε να αυτοπεριορίζεται είτε να απομακρύνεται από το σημείο των φραγμάτων και της εκτροπής και εν τέλει να αδρανοποιείται με ολέθριες επιπτώσεις για αυτήν την επιλογή αλλά και αρνητική επίδραση στον ευρύτερο αγώνα για την προάσπιση του ποταμού. Πολλοί κάτοικοι της Μεσοχώρας από το 1990 διάλεξαν τον αξιοπρεπή δρόμο της αντίστασης, και είναι στο χέρι τους να τον συνεχίσουν και σήμερα. Κόντρα στην τοπική εξουσία (Δημαρχία και Περιφέρεια) και τα συμφέροντα που παίζονται στις πλάτες τους για χάρη της ΔΕΗ, του κράτους και των κατασκευαστικών εταιριών, αλλά και πέρα από θεσμικές και κομματικές λογικές διαφόρων παραγόντων που καλλιεργούν αυταπάτες, όπως ήταν η δήθεν σωτήρια για τον τόπο διεκδίκηση ίδρυσης αυτοτελούς υπουργείου Περιβάλλοντος, οδηγώντας στο συμβιβασμό, τη μοιρολατρία και την παραίτηση μπροστά στον επαπειλούμενο αφανισμό του τόπου. Διεκδίκηση που εκφράστηκε από την Πανελλαδική Κίνηση κατά της εκτροπής του Αχελώου κι άλλων περιβαλλοντικών οργανώσεων τον Ιούλη του 2009 : «Και τώρα; Υπάρχει τρόπος να ανατραπεί η κατάσταση; Σίγουρα ναι. Αρκεί να θεσπιστεί επειγόντως αυτό το υπουργείο Περιβάλλοντος που δεν έχουμε. Το υπουργείο που θα προστατεύσει το νερό ως φυσικό πόρο εν ανεπαρκεία και όχι ως οικονομικό πλούτο για λίγους». Μια αυταπάτη που πολύ σύντομα γκρεμίστηκε οδηγώντας τους φορείς της σε αδιέξοδο καθώς μετά τις εκλογές του Οκτώβρη του 2009 θεσπίστηκε το υπουργείο Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής και η τότε υπουργός Τ. Μπιρμπίλη ανακοίνωσε στις αρχές του 2010 την καταδικαστική απόφαση του κράτους για την κοιλάδα του Αχελώου και το χωριό της Μεσοχώρας«Το φράγμα και τα έργα στη Μεσοχώρα θα ολοκληρωθούν έως το τέλος του 2010. Έχουν ολοκληρωθεί σχεδόν στο 100%. Η λειτουργία θα ξεκινήσει το 2012 και θα αποφέρει κέρδη ύψους 30.000.000 ευρώ. Μένει να ξεπεράσουμε το εμπόδιο του Σ.τ.Ε.». Από τη μεριά μας, επιζητώντας τη ριζοσπαστικοποίηση, την όξυνση, τη γενίκευση και το συντονισμό του κοινωνικού αγώνα από τα κάτω, στεκόμαστε αλληλέγγυοι πλάι σε όλους όσοι αγωνίζονται συλλογικά ενάντια στη λεηλασία της φύσης. Και θεωρούμε την αγωνιστική παρουσία μας στο χώρο όπου διαπράττεται το έγκλημα των φραγμάτων και της εκτροπής, απαραίτητη και χρήσιμη για την εξέλιξη και την ανάπτυξη τόσο του αγώνα για την προάσπιση του Αχελώου και των τοπικών κοινωνιών στον άνω ρου του, όσο και για την προάσπιση του φυσικού κόσμου και της κοινωνίας συνολικότερα.Γι’ αυτό, και μετά από μια σειρά συντονισμένων εκδηλώσεων και παρεμβάσεων τα τελευταία χρόνια σε Αθήνα, Άρτα, Πάτρα, Γιάννενα, Αγρίνιο, Τρίκαλα, Καρδίτσα, Λάρισα, Ηγουμενίτσα και άλλες πόλεις, βρισκόμαστε ξανά, για πέμπτη χρονιά, στις όχθες του Aχελώου στη Μεσοχώρα, στην Αυτόνομη Συνάντηση Αγώνα.
Ο ΠΟΤΑΜΟΣ ΑΧΕΛΩΟΣ ΘΑ ΝΙΚΗΣΕΙ!
ΑΥΤΟΝΟΜΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΑΓΩΝΑ, Αύγουστος 2011
